Właściwa częstotliwość wykonywania badań krwi należy do kluczowych aspektów tego elementu profilaktyki zdrowotnej. Jego celem jest podstawowa ocena aktualnego stanu poszczególnych układów i narządów w organizmie, co ma znaczenie dla odpowiednio wczesnego rozpoznania różnych chorób. Badania krwi warto wykonywać zgodnie ze wskazaniami również w formie nadzoru odbywanej terapii. Na częstotliwość ich realizacji wpływa kilka elementów, takich jak specyfika testu czy wiek pacjenta i jego obecny stan zdrowia.
Spis treści
Badanie morfologii i poziomu glukozy
Badanie krwi w najbardziej podstawowej formie obejmuje przede wszystkim morfologię, którą zwykle wystarczy profilaktycznie sprawdzać raz w roku. Nieco innego wymagania dotyczą pacjentów cierpiących na choroby przewlekłe. Osoby takie powinny badać morfologię częściej, nawet 2-3 razy w roku. Test podstawowy obejmuje pomiar kilku podstawowych parametrów krwi, w tym stężenie hemoglobiny, objętość erytrocytów czy liczbę białych i czerwonych krwinek. Wskaźniki te są powiązane z przypisanymi normami, od których odstępstwa często stanowią sygnał o problemach zdrowotnych. Kolejnym badaniem podstawowym jest glikemia. Jej wykonanie zaleca się również raz w roku, jednak dopiero po około 40. roku życia. Takie rekomendacje dotyczą osób zdrowych. Poziom cukru we krwi muszą badać częściej pacjenci z rozpoznaną cukrzycą, bądź też znajdujący się w grupie ryzyka. W ich przypadku glikemię zaleca się sprawdzać nawet kilka razy w roku, zależnie od wskazań specjalisty.
Ocena enzymów wątrobowych
Podstawowe badania krwi często obejmują ocenę enzymów wątrobowych, przy czym jej częstotliwość zależy przede wszystkim od stanu pacjenta. Test tego typu umożliwia pomiar różnych parametrów związanych z pracą wątroby, np. bilirubiny, AST, ALT czy ALP. Wskaźniki te są wyjątkowo pomocne w diagnostyce szeregu dolegliwości, włącznie ze stanami zapalnymi, obecnością toksyn, problemami metabolicznymi czy uszkodzeniami narządu pod wpływem alkoholu. Próby wątrobowe są nieocenione także przy rozpoznawaniu stłuszczenia czy wirusowego zapalenia wątroby typu B i C. Badanie jest zalecane raz na rok osobom nadużywającym alkoholu, zmagającym się z chorobami metabolicznymi lub stosującymi środki hepatotoksyczne.
Cholesterol całkowity i jego frakcje
W ramach badań krwi sprawdzić można również profil lipidowy, dotyczący poziomu całkowitego cholesterolu, liczebności frakcji HDL i LDL i trójglicerydów. Po raz pierwszy lipidogram warto wykonać już po 20. roku życia, a następnie powtarzać średnio co 5 lat. Profil lipidowy powinno się badać częściej po ukończeniu 40. roku życia, przeważnie raz na rok. Ocena poziomu cholesterolu jest przydatna w diagnostyce wielu chorób układu sercowo-naczyniowego, przez co stanowi istotny wskaźnik w rozpoznaniu miażdżycy czy nawet zawału serca. Osoby znajdujące się w grupie ryzyka powinny regularnie przeprowadzać również badania wysiłkowe. Ich wykonanie jest możliwe w Centrum Medycznym Sadyba. Na stronie https://www.cmsadyba.pl/proba-wysilkowa można się dowiedzieć, na czym dokładnie polega próba wysiłkowa. Test tego typu pozwala na pomiar ciśnienia tętniczego podczas wysiłku, czyli np. marszu na bieżni. EKG wysiłkowe zapewnia precyzyjny wgląd w stan serca, ponieważ prowadzi do wzrostu tętna i obciążenia. W ten sposób można wykryć np. chorobę wieńcową. Wysiłkowe badanie serca pozwala bowiem na rozpoznanie objawów niedotlenienia serca, które występują w trakcie dużego wysiłku.
Test krzepliwości krwi
Konkretne zalecenia dotyczą również badania krzepliwości krwi, czyli tzw. koagulogramu. Test ten skupia się na ocenie różnych parametrów, takich jak poziom fibrynogenu czy czas protrombinowy. Badanie zwykle wykonuje się przed różnymi zabiegami chirurgicznymi, jednak można je przeprowadzić także przy występujących problemach z krzepnięciem krwi, siniakami czy krwotokami z nosa. Niektórzy pacjenci muszą realizować koagulogram raz w roku, najlepiej w formie kompletnego pakietu. Dotyczy to osób, które przyjmują leki oddziałujące bezpośrednio na układ krzepnięcia.
